Geçtiğimiz dört yüzyıl boyunca katrilyonlarca karınca, bizimkini gölgede bırakan tuhaf ve çalkantılı bir küresel toplum yarattı.

Bu, tanıdık bir hikaye: bir ormanlık çayırlıkta yaşayan küçük bir hayvan grubu, tüm olumsuzluklara rağmen Dünya’yı doldurmaya başlar. İlk başta, manzara içinde belirli bir ekolojik yere sahiptirler, diğer türler tarafından kontrol altında tutulurlar. Sonra bir şey değişir. Hayvanlar yeni yerlere seyahat etmenin bir yolunu bulurlar. Belirsizlikle başa çıkmayı öğrenirler. Yeni türlerde yiyecek ve barınak türlerine adapte olurlar. Zekidirler. Ve saldırganlar.

Yeni yerlerde, eski sınırlar kaybolur. Popülasyonları arttıkça ve etki alanları genişledikçe, hayvanlar daha fazla toprak talep ederler, her yeni manzaranın ilişkilerini bazı türleri ortadan kaldırarak ve diğerlerini besleyerek yeniden şekillendirirler. Zamanla, gezegenin bugüne kadar gördüğü en büyük hayvan topluluklarını, birey sayısı açısından, oluştururlar. Ve bu toplulukların sınırlarında, gezegenin bugüne kadar gördüğü en yıkıcı türler arası çatışmaları, bireysel ölümler açısından, yaparlar.

Bu, kendi hikayemiz gibi gelebilir: birkaç milyon yıl önce tropikal Afrika’da yaşayan hominin türünün, küreselleşmesinin hikayesi. Bunun yerine, bu bir grup karınca türünün hikayesidir; birkaç yüz yıl önce Orta ve Güney Amerika’da yaşayan ve kendilerini keşif, ticaret, kolonizasyon ve savaş Avrupalı ağlarına dahil ederek gezegeni dolduranlar. Bazıları hatta Meksika’daki Acapulco’dan Manila’ya Pasifik üzerinden gümüş taşıyan 16. yüzyıl İspanyol galyotlarına gizlenmişlerdir. Son dört yüzyıl boyunca, bu hayvanlar kendi toplumlarını bizimkilerle birlikte küreselleştirmişlerdir.

İnsan imparatorluklarıyla paralellikler aramak cazip olabilir. Belki de doğal ve insan dünyaları arasında uyumlar görmemek imkansızdır ve bir bilim gazetecisi olarak payımdan fazlasını katkıda bulundum. Ancak kelimelerin uyak yapması, anlamlarının aynı olduğu anlamına gelmez. Küresel karınca toplumları, sadece insanların güç mücadelelerinin yankıları değildir. Onlar dünyada yeni bir şeydir, ölçebileceğimiz ancak kavramakta güçlük çektiğimiz bir ölçekte var olurlar: Samanyolu’ndaki 100 milyar yıldızdan yaklaşık 200.000 kat daha fazla karınca gezegenimizde bulunmaktadır.

2022’nin sonlarında, en meşhur Güney Amerika ihracatı olan kırmızı ateş karıncalarının (Solenopsis invicta) kolonileri beklenmedik bir şekilde ilk kez Avrupa’da, Sicilya’nın Siraküza şehrine yakın bir nehir deltasında bulundu. Sonunda toplamda 88 koloni bulununca insanlar şaşırdılar, ancak kırmızı ateş karıncalarının Avrupa’da görünmesi sürpriz olmamalı. Bu tamamen öngörülebilirdi: S. invicta’nın doğal yaşam alanlarından bir başka karınca türü zaten Avrupa’ya ulaşmıştı.

Şaşırtıcı olan, küresel karınca toplumlarını hala ne kadar az anladığımızdır: Ayaklarımızın altında bir bilim kurgu destanı yaşanıyor, bugün Dünya’da yaşayan 20 katrilyon karıncanın müzakeresinde uzaylı bir jeopolitik var. Bu, tanıdık bir hikaye gibi görünebilir, ancak onunla daha fazla zaman geçirdikçe, o kadar tanıdık gelmiyor ve insan benzetmelerine dayanmayı reddetme eğilimim artıyor. Karakterleri garip; ölçekleri anlamak zor. Küresel karınca toplumlarının hikayesini kendi hikayemizi tekrar etmeden anlatabilir miyiz?

Bazı hayvan toplulukları bir arada kalır çünkü üyeleri etkileşime girdiklerinde birbirlerini tanır ve hatırlarlar. Bu şekilde belleğe ve deneyime dayanma, aslında sadece arkadaşlara güvenme anlamına gelir ve grupların boyutunu üyelerinin birbirleriyle kişisel ilişkilerini sürdürebilme kapasitesiyle sınırlar. Ancak karıncalar, ekolog Mark Moffett’ın “anonim toplumlar” olarak adlandırdığı şeyi oluşturarak farklı bir şekilde işlerler; aynı tür veya gruptan bireyler, daha önce hiç tanışmamış olsalar bile birbirlerini kabul edip işbirliği yapmaları beklenir. Moffett’ın yazdığına göre, bu toplumların dayandığı şey, “tüm üyeleri tarafından tanınan ortak ipuçları”dır.

Tanıma, insanlar ve böcekler için çok farklı görünmektedir. İnsan toplumu, dil ve kültür tarafından desteklenen karşılıklılık ve itibar ağlarına dayanır. Sosyal böcekler – karıncalar, yaban arıları, arılar ve termitler – kimlik kimlikleri kimyasal işaretlere dayanır. Karıncalarda, bu kimlik kimyasal bir bileşik karışımıdır, vücudu kaplayarak dış iskeleti su geçirmez ve temiz tutar. Bu balmumu karışımındaki kimyasallar ve göreli kuvvetleri, genetik olarak belirlenmiş ve değişkendir. Bu, bir yavru karıncanın kolonisinin benzersiz kokusuna duyarlı hale gelmesiyle yuva arkadaşları ile yabancıları ayırt etmeyi hızla öğrenebileceği anlamına gelir. Doğru kokuyu taşıyan böcekler beslenir, temizlenir ve savunulur; yanlış olanlar reddedilir veya savaşılır.

İşçiler tüm kendi türlerini müttefik olarak görerek, koloniler sınırlar çizmeden yayılır

Tropikal ateş karıncaları (Solenopsis geminata) ve kırmızı ateş karıncaları (S invicta) gibi en başarılı istilacı karıncalar, bu özelliği paylaşırlar. Ayrıca, sosyal ve üreme özelliklerini de paylaşırlar. Bireysel yuvalar birçok kraliçe içerebilir (tek bir kraliçe olan yuvalardan farklı olarak), içinde çiftleşirler. Tek kraliçeli türlerde, yeni doğan kraliçeler çiftleşmeden önce yuvayı terk ederler, ancak birleşik-kolonili türlerde, çiftleşmiş kraliçeler bazen bir grup işçi ile yuvayı terk ederek yakındaki yeni bir yuva kurarlar. Bu tomurcuklanma sayesinde, müttefik ve birbirine bağlı koloniler ağı büyümeye başlar.

Doğal yaşam alanlarında, bu çok yuvalı koloniler birkaç yüz metre çapında büyüyebilir, fiziksel engeller veya diğer karınca kolonileri tarafından sınırlandırılır. Bu, her biri kimyasal olarak farklı toplumların sınırlarında savaşan veya diğerlerinden kaçınan ayrı grupların bir yamalak haline gelmesine neden olur. Türler ve koloniler birbirlerinin üstesinden gelmeden bir arada var olurlar. Ancak, bu “anonim toplumlar” olarak bilinen tek-kolonili karıncalar için, birkaç kraliçe ve işçiyi yeni bir yere taşımak, grupların nispeten istikrarlı düzenini bozabilir. Yeni yuvalar oluşturulduğunda, koloniler tomurcuklanır ve işçiler kendi türlerinin tüm diğerlerini müttefik olarak görerek sınırlar çizmeden yayılır. Bir zamanlar karmaşık ilişkilerin yamalak bir görüntüsü olan şey, basitleştirilmiş ve birleşik bir sosyal sistem haline gelir. Küçük kurucu nüfusun nispeten genetik homojenliği, artan yuva ağı boyunca tekrarlanarak, tek-kolonili türlerin üyelerinin birbirlerine tolerans göstermesini sağlar. Birbirleriyle savaşmanın maliyetinden kurtulan bu karıncalar, daha yoğun nüfuslarda yaşayabilir, bitki gibi toprağı kaplar ve enerjilerini yiyecek yakalamaya ve diğer türlerle rekabet etmeye yönlendirir. Kimyasal kimlikler tek-kolonili karınca toplumlarını bir arada tutar, ancak aynı zamanda bu toplumların hızla genişlemesine izin verir.

Uluslararası Doğa Koruma Birliği’nin (IUCN) dünyanın en kötü 100 istilacı yabancı türünün listesine dahil ettiği beş karınca türünün hepsi tek-kolonili türlerdir. Bu türlerden üçü – yukarıda bahsedilen kırmızı ateş karıncası (S invicta), Arjantin karıncası (Linepithema humile) ve küçük ateş karıncası (Wasmannia auropunctata) – Orta ve/veya Güney Amerika kökenlidir ve aynı manzaralarda bulunurlar. İlk iki türün en azından, Buenos Aires’ten çıkan gemilerle yüzyıllar önce küresel genişlemelerine başladığı muhtemeldir. Bu okyanus yolculuklarının bazıları, tek bir işçi karıncanın yaşam süresinden daha uzun sürebilirdi.

Tek-kolonili karıncalar, hayvan avı yapabilen, meyve veya nektar yiyebilen ve salgıladıkları şekerli balözü için bitler gibi böcekleri besleyebilen mükemmel ve seçici çöpçülerdir. Ayrıca, sık sık kesintiye uğrayan ortamlarda yaşamaya uyum sağlamışlardır, örneğin, sık sık sel baskınlarına maruz kalan nehir deltalarında (karıncalar su seviyesinin üzerine çıkarlar, örneğin bir ağaca tırmanarak veya canlı sal kümeleri oluşturarak veya su çekilene kadar yüzerler). Bu karıncalar için, rahatsızlık bir tür çevresel sıfırlama gibidir ve bu sırasında alanlar yeniden talep edilmek zorundadır. Yuvalar – basit, sığ tüneller – kısa sürede terk edilir ve yeniden yapılır. Eğer şehirleri, banliyöleri, tarım arazilerini ve insanlar tarafından etkilenen herhangi bir doğal ortamı istila etmek için bir tür tasarlamak isteseydiniz, muhtemelen tek-kolonili bir karınca gibi görünecekti: tahmin edilemez, yoğun rekabetçi bir ortamdan sosyal bir genelci.

Bu karıncalar başka yerlerde göründüğünde, varlıklarını göstermek için spektaküler bir şekilde ortaya çıkabilirler. Erken bir örnek, 1850’lerden gelmektedir, büyük başlı karınca (Pheidole megacephala) Afrika’dan Madeira’nın Funchal başkentine yolunu bulduğunda. Bir İngiliz ziyaretçi 1851’de, “Pudinglerinizde, sebzelerinizde ve çorbalarınızda onu yersiniz ve ellerinizi bir kaynatmasında yıkarsınız,” diye yakındı. Kırmızı ateş karıncası (S invicta), muhtemelen en bilinen tek-kolonili tür, 1930’larda Alabama’nın Mobile limanını çevreleyen ABD tarım topluluklarında yayıldığında, farklı şekillerde felaket yarattı. E O Wilson 1958’de, “Tarlalarının önemli ölçüde istila edilmiş olduğu bazı çiftçiler yeterli yardımcı işe alamıyor ve karıncalara toprağı terk etmek zorunda kalıyor,” diye tanımladığı sonuçların nasıl olduğunu anlattı. Bugün, kırmızı ateş karıncası her yıl milyarlarca dolarlık zarara neden oluyor ve milyonlarca insana acı veren ısırıklarını bırakıyor. Ancak, en büyük koloniler ve karınca toplumlarının küresel yayılmasının en dramatik anları Arjantin karıncasına (L humile) aittir.

Bu türün geç 19. ve erken 20. yüzyıllardaki genişlemesine bakıldığında, küresel ticaretin yayılmasının Arjantin karıncası için dünya hakimiyeti kurgusunun bir parçası olduğu gibi görünebilir. 1894’teki Portekiz Adaları ve Kolonileri Sergisi’ni takiben Porto’da bir salgın görüldü. Böcekler, sergide sergilenen ürünler ve eşyalarla birlikte Madeira’dan gelmiş olabilirler – süs bitkileri, genellikle istilacı türlerin taşınması için çok iyidirler. 1900’de, Belfast’ta bir sakin, Bayan Corry, mutfak zeminini geçen aynı türün “karanlık ordusu”nu buldu ve kilerin içine girerken, orada bir kuzu budu buldukları bir karıncanın bacağını o kadar çok kapladı ki “nokta iğnesi için neredeyse yer bulunamıyordu.” 1904’te, ABD Entomoloji Bürosu, New Orleans’ta bir Arjantin karıncası istilasını araştırmak için bir alan ajanı olan Edward Titus’u gönderdi. Bebeklerin ağızlarına ve burun deliklerine kadar sürünen karıncalar hakkında raporlar aldı; sayıları o kadar fazlaydı ki bebekleri tekrar tekrar suya daldırarak ancak çıkartabiliyorlardı. Diğer raporlar, karınca kolonilerinin hastanelere girdiğini ve bir tüberküloz hastasının tükürüğünü “çalışkan bir şekilde taşıdığını” anlatıyordu. Tür birkaç yıl sonra Fransız Rivierası’na geldiğinde, tatil villaları terk edildi ve bir çocuk hastanesi boşaltı

ldı.

Aralık 1927’de, İtalya kralı Vittorio Emmanuel III ve başbakanı Benito Mussolini, Arjantin karıncasıyla mücadele edilmesi gereken önlemleri belirleyen bir yasa imzaladılar ve işgal edilen eyaletlerle maliyeti eşit olarak paylaştılar. Devletin etkinliği veya etkinsizliği, İtalya’nın büyük savaş sonrası yazarlarından biri olan Italo Calvino’nun 1952’de yazdığı “The Argentine Ant” adlı novellada gösterilir. Calvino, ebeveynlerinin bitki biyologları olduğu için, hikayesini Ligurya’nın kuzeybatısında büyüdüğü gibi adlandırılmamış bir kıyı kasabasında ayarlar. Karınca hem Mussolini hem de monarşiyi geçti ve isimsiz kasabayı, yeraltına gömülerek (ve insanların kafalarına) doyurur. Bazı sakinler evlerini ve bahçelerini böcek ilaçlarıyla ıslatır veya balözüyle kaplanmış çekiçler gibi karmaşık tuzaklar kurarlar; diğerleri sorunu görmeme veya inkar etme yoluna giderler. Ve sonra Signor Baudino var, Arjantin Karınca Kontrol Kurumu’nun bir çalışanı, zayıf bir doz zehirle karıştırılmış bir melas kaplarını 20 yıldır dolduran. Yerliler onu işte tutmak için karıncalara yem vermekle suçlarlar.

Gerçekte, bu karınca salgınlarının yollarında yaşamaya başlayan insanlar, dolaplarının, yataklarının ve bebek karyolalarının ayaklarını kerosin kaplarının içine koyarak durmayı öğrendiler. Ancak, bu uzun vadeli bir çözüm değildi: yuvadan uzakta işçileri öldürmek, çoğu kraliçeleri ile birlikte, çoğu zaman güvende kalırken, çok az bir şey başarırlar. Daha yavaş etki eden insektisitler (Baudino’nun zehiri gibi), işçilerin yuvalara geri taşıdığı ve kraliçelere yedirdiği için daha etkili olabilir. Ancak, tek-kolonili işçilerin, içinde birçok kraliçe bulunan, ağlarının herhangi bir sayısına girebilme şansları olduğundan, ölümcül bir dozun teslim edilme olasılığı çok daha azdır.

20. yüzyılın başlarında, karıncalara karşı insan savaşının yoğun bir döneminde, zararlı kontrol araştırmacıları, barajlar kurmak veya yuvaları gazlamak için şimdi genellikle insektisit olarak kullanımı yasak olan geniş spektrumlu zehirlerin kullanılmasını savundular. Bugün, hedefli insektisitler nispeten küçük alanları temizlemek için etkili olabilir. Bu, meyve bahçeleri ve bağlarda (karıncaların tatlı balözü emen böceklere koruması nedeniyle ürünler için bir tehlike oluşturduğunda) ve Galápagos veya Hawaii gibi yerlerde, karıncaların nadir türleri tehdit ettiği yerlerde kullanılmıştır. Büyük ölçekli yok etmeler farklı bir meseledir ve birkaç yer denemiştir. İstilacı türlerin kontrolü konusunda dünya lideri olan Yeni Zelanda, kırmızı ateş karıncasının yayılmasını önleyen tek ülkedir, bunun büyük bir kısmı havaalanlarına ve limanlara gelen mallardaki yuvaların yok edilmesi ile gerçekleştirilmiştir. Ülke ayrıca, Arjantin karıncası yuvalarını koklayarak bulan ve böceklerin deniz kuşları için önemli küçük adalara ulaşmasını önleyen bir İspanyol köpeğine ev sahipliği yapmaktadır.

İnsan rahatsızlığı, karıncaların diğer türler üzerindeki etkileriyle kıyaslandığında önemsiz kalır. 1904’te New Orleans çevresinde araştırma yapan Titus, Arjantin karıncasının yerli karınca türlerini ezici bir şekilde bastırdığını, yenilmiş cesetlerin, yumurtaların ve larvaların yenmesi için götürdüğünü buldu: ‘savaş meydanına gelen bir sütun sütun’. O dönemde diğer entomologlar yerli karıncaların kaybolmasını bir işgalcinin varlığı işareti olarak tanımak için öğrenmişlerdir. Tek-kolonili türler saldırgan, hızlıca gıda kaynaklarını bulur ve onları savunmada ve kullanmada sebatsızdır. Birçok karınca türünün aksine, yeni bir gıda kaynağı bulan bir işçi genellikle yuvasına dönerek diğer avcıları işe alır, Arjantin karıncası ise dışarıda zaten bulunan diğer işçileri göreve alır, böylece avcıları daha hızlı işe alır. Ancak, tek-kolonili karınca türlerinin belirleyici avantajı, genellikle karınca çatışmalarını belirleyen, sayılarındaki inanılmaz yoğunluktur. Genellikle işgal edilen alanlarda tek karınca türü haline gelirler.

Bu istilaların etkileri ekosistemler üzerinde kademeli olarak yayılır. Bazı durumlarda, zarar doğrudur: Galápagos’ta, ateş karıncaları kaplumbağa yavruları ve kuş yavrularını avlayarak onların hayatta kalmasını tehdit eder. Diğer durumlarda, zarar yerel karıncalara bir zamanlar güvenen türlere düşer. Kaliforniya’da, küçük Arjantin karıncası (tipik olarak 3 mm’den kısa) bir zamanlar boynuzlu kertenkelelerin diyetini oluşturan daha büyük yerli türleri değiştirdi, bu da sürüngenlerin açlıkla karşı karşıya kalmasına neden oldu – görünüşe göre çok daha küçük istilacıyı yiyecek olarak tanımıyorlar. Dünyanın en karakteristik floralarından bazılarına sahip olan Güney Afrika fynbos bozkırındaki çalılıklarda, birçok bitki yağlı bir parçacık taşıyan tohumlar üretir. Yerli karıncalar tohumları yuvalarına taşıyarak (yağı yer ve geri kalanı atarlar) “dikim” yaparlar. Arjantin karıncaları – neredeyse kesinlikle, 1900 civarında Buenos Aires’ten Britanya İmparatorluğu tarafından Boer Savaşı’nı savaşmak için gönderilen atlarla birlikte Güney Afrika’ya ithal edilmiştir – tohumları görmezden gelir veya yağın bulunduğu yerdeki tohumu soyar. Bu, protealar gibi endemik floraların üremesini zorlaştırır ve akasyalar ve okaliptüs gibi istilacı bitkilere doğru dengenin bozulmasına neden olur.

Son 150 yılda, Arjantin karıncası, sıcak, kuru yazları ve serin, yağışlı kışları olan neredeyse her yere yayılmıştır. Bir süperkoloninin, muhtemelen yarı düzine kraliçeden az sayıda gelen soydan oluştuğu, şimdi güney Avrupa kıyıları boyunca 6.000 kilometre boyunca uzandığı düşünülmektedir. Bir diğeri Kaliforniya’nın çoğu boyunca uzanır. Tür, Güney Afrika, Avustralya, Yeni Zelanda ve Japonya’ya ulaştı ve hatta Pasifik’teki Paskalya Adası’na ve Atlantik’teki St. Helena’ya ulaştı. Bağlılıkları okyanusları aşar: farklı kıtalardan işçiler, trilyonlarca birey içeren milyonlarca yuva boyunca, birbirlerini doğmuş gibi kabul ederler. Dünya işçileri birleşti, gerçekten. Ancak tamamen birleşmemişlerdir.

Dünya çapında yayılan süperkoloninin paralelinde, farklı kimyasal kimlik taşıyan Arjantin karıncasının ayrı grupları da genişlemektedir – ana yurttan diğer yolculukların mirası. Aynı tür, farklı “kokular”. Bu farklı kolonilerin temas ettiği yerlerde, düşmanlıklar yeniden başlar.

İspanya’da, böyle bir koloni Katalonya kıyılarının bir bölümünü elinde tutar. Japonya’da, Kobe liman kenti etrafında dört birbirine düşman grup savaşır. En iyi incelenen çatışma bölgesi, güney Kaliforniya’da, San Diego’nun biraz kuzeyinde, eyalet boyunca uzanan grup olarak bilinen Çok Büyük Koloni ile Lake Hodges kolonisi olarak bilinen ayrı bir grup arasında, sınırı birkaç santimetre genişliğinde ve birkaç kilometre uzunluğunda bir cephe olarak izleyen bir ekip araştırmacının 2004 yılının Nisan ve Eylül ayları arasındaki altı aylık bir dönemi boyunca 15 milyon karınca öldüğünü tahmin etti. Her grup zaman zaman alan kazanmış gibi görünse de, daha uzun dönemlerde çıkmaz kuraldır. Karınca popülasyonlarını kontrol etmeye çalışanlar, istilacı karıncaların hakimiyetini zayıflatmanın bir yolu olarak benzer çatışmaları kışkırtmanın bir yol olabileceğine inanıyorlar. Ayrıca, örneğin, yapay feromonlar – başka bir deyişle, kimyasal yanıltma – koloni arkadaşlarının birbirine dönmesine neden olabilir, ancak henüz ürünler piyasaya sürülmemiştir.

Çok uzun vadede, tek-kolonili toplumların kaderi belirsizdir. 2014 ile 2021 arasında Madeira’nın karıncalarını inceleyen bir araştırma, istilacı karıncaların adanın diğer böceklerini silip süpüreceği korkularının aksine, çok az büyükbaş karınca ve dikkate değer bir şekilde Arjantin karıncasının bulunmadığını buldu. İstilacı karıncaların neden anlaşılmayan ancak genetik homojenlikle ilişkili olabilecek nedenlerden dolayı nüfus çökmelerine yatkın oldukları bilinmektedir: Arjantin karıncalarının ana yurdunda bir koloninin içinde, Kaliforniya’nın tüm eyaletini kapsayan süperkoloni kadar genetik çeşitlilik bulunur. Her yerdeki inbred türler gibi, bunların hastalığa yatkın olmaları muhtemeldir. Başka bir potansiyel sorun, karıncaların kime yardım edeceklerine dair ayrım yapmamalarının da kolonilerde “tembel işçilerin” evrimini desteklemesi olabilir, ki bunlar yuva arkadaşlarının çabalarını sömürerek bencilce refahlarını artırır. İşin eşitsiz bir şekilde dağıldığı varsayıldığında, bu durumun sonunda sosyal çöküşe yol açabileceği düşünülmektedir, ancak henüz örnekler bulunmamıştır.

Doğal seçim onlara karşı dönmediği sürece, tek-kolonili karıncaların en etkili frenlerinden biri diğer tek-kolonili karıncalardır. Güneydoğu Amerika Birleşik Devletleri’nde, kırmızı ateş karıncalarının, Kaliforniya’da olduğu gibi tek büyük süperkoloni oluşturma girişimlerini önlediği görülür, bu da manzarayı türlerin bir yamalak haline dönmesine geri döndürür. Ancak, güney Avrupa’da, Arjantin karıncası kendisini kurmak için bir asır daha fazla zaman aldığı için, kırmızı ateş karıncası Avrupa’da bir üs kazanırsa bile, aynı dinamiğin oynanacağına dair bir garanti yoktur. Güneydeki ABD’de, kırmızı ateş karıncaları şu anda kendileri de ateş karıncaları zehirine karşı bağışıklığı olan başka bir Güney Amerika türü olan sarı çılgın karıncalar (Nylanderia fulva) tarafından değiştirilmektedir.

İnsan savaş ve imparatorluk dilinin küresel karınca yayılımının tarihini anlatmaya çalışırken ne kadar cazip olabileceğini açıklamak dikkat çekicidir. Çoğu gözlemci – bilim insanları, gazeteciler, diğerleri – bunu denememiş gibi görünüyor. Karıncaları kontrol etme çabaları düzenli olarak bir savaş olarak tanımlanırken, istilacılar ile yerli karıncalar arasındaki rekabet de bir savaş olarak tanımlanır, ve tek koloni karınca topluluklarının yayılması ile insan sömürgeciliği arasında benzetmeler yapılmasının nedeni açıktır. İnsanlar, böcek ve insan toplumları arasında bağlantılar kurmuşlardır binlerce yıldır. Ancak insanların gördüğü şey, böcekler hakkında daha çok onların hakkında söylediklerinden çok, onların hakkında daha fazla söyler.

Bir arı kovanı, bir karınca yuvasıyla benzer şekilde düzenlenmiştir, ancak insanların arı toplumuna yönelik görüşleri genellikle iyimser ve ütopyacı olma eğilimindedir. Karıncalar konusunda ise, metaforlar genellikle ya komünizm gibi bir şeye ya da faşizm gibi bir şeye doğru kutuplaşır – hatta 20. yüzyıl ortalarında bir ABD eugenicisti, Arjantin karıncasının etkisini göçmen kontrolü için bir argüman olarak kullanmıştır. California, Berkeley’deki Üniversitesi’nde tek koloniyal karıncaları inceleyen entomolog Neil Tsutsui’ye göre, böcekler Rorschach testleri gibidir. Bazı insanlar, araştırmasını hepimizin iyi geçinmemiz gerektiğine dair kanıt olarak görürken, diğerleri ırksal saflık için bir vaka görür.

Bir doğal ‘ol’ ile siyasi bir ‘olması gerekeni’ karıştırmanın yanı sıra, karınca antropomorfizminin cazibeleri de doğal tarih hakkında sınırlı ve kısıtlayıcı bir görüşe yol açabilir. Arjantin yuvalarındaki işçi karıncaların her ilkbahar kraliçelerinin dokuzda birini öldürme alışkanlıkları – eskiyi temizleyip yenilerine yer açıyor gibi görünen – karıncaların toplumları ile insan siyaseti arasındaki paralelleri caydırmak için yeterli değil midir?

Tek koloniyal türler, yeni bir yere geldiklerinde ekolojik çeşitliliği ezici şekilde değiştirebilirler

Öğrendikçe, karıncaların benzerliklerinden çok tuhaflıklarıyla etkilendiğimi fark ediyorum. Küreselleşmiş bir toplum olmanın başka bir yolu var – kendi toplumumuzla tamamen farklı olan bir yol. Örneğin, bir koloninin binlerce küçük beyinden bilgi parçalarını alıp bunları sürekli güncellenen bir dünya resmine dönüştürme yeteneği gibi. Hatta ‘koku’ bile, karıncaların antenlerinin havadaki ve birbirlerindeki kimyasalları okuma yeteneğini tarif etmek için zayıf bir kelime gibi görünüyor. Görüş neredeyse kullanılmaz ve koku, bilginin başlıca kanalı olarak belirirken, kimyasal sinyaller yiyeceğin yolunu gösterir, tehditlere yanıt vermeyi sağlar veya kraliçeleri işçilerden ve ölülerden ayırır mı?

Dünyamız yabancılaştıkça, bir yabancı gibi düşünmeye çalışmak, diğer türlerin bize nasıl benzediği yerine değişikliklere ayak uydurmak için gereken hayal gücü ve alçakgönüllülüğü bulmanın daha iyi bir yoludur. Ancak karıncalar gibi düşünmeye çalışmak, karıncaların bizim gibi olduğu düşüncesinden ziyade, unicolonial böcek efendilerimizi karşılamak anlamına gelmez. Felaketler küreselleşmiş karınca toplumlarının ardından gelir. Bu felaketler arasında en rahatsız edici olan, unicolonial türlerin bir yere geldiklerinde ekolojik çeşitliliği ezici şekilde değiştirebilmesidir. Unicolonial karıncalar, farklı karınca türlerinin oluşturduğu kolonilerin mozaiklerini tek bir grup tarafından hakim olunan bir manzaraya dönüştürebilir. Sonuç olarak, dokulu ve karmaşık ekolojik topluluklar daha basit, daha az çeşitli ve önemlisi, birbirinden daha az farklı hale gelir. Bu sadece bir süreç değil; bir çağdır. Dünya çapında birkaç süper yayılan hayvan ve bitkinin genişlemesiyle karakterize edilen mevcut döneme bazen Homojen dönem denir. Bu, en zararlı hayvanların, bitkilerin ve mikropların tercih edildiği bir çevreyi önceden haber veren iç açıcı bir kelime değildir. Unicolonial karıncalar, daha homojen bir geleceğe katkıda bulunur, ancak aynı zamanda hayatın, dünyayı düzenlemeye ve sömürmeye çalışmamıza rağmen, elimizden kayıp kaçma yeteneğine de işaret eder. Ve bu, gezegen için umut verici bir şeydir, bizim için değilse bile.

Karıncaların toplumlarının ölçeği ve yayılması, insanların etkiyi kontrolle karıştırmaması gerektiğini hatırlatır. Çevremizi değiştirebiliriz belki ama dünyamızı tam olarak istediğimiz gibi manipüle etmede neredeyse güçsüzüz. Karınca toplumunun küresel toplumu, diğer türlerin dünyamızı nasıl şekillendireceğini bilemeyeceğimizi, sadece nasıl tepki vereceklerini bilebileceğimizi hatırlatır.

Karıncaların insan kibirini alaya alabilme yeteneğine dair bir öykü istiyorsanız, Biosphere 2’nin hikayesini geliştirmek zordur. Bu Arizona çölündeki dev bir teraryum, 1980’lerin sonlarında bir milyarder finansör tarafından finanse edildi ve uzun mesafe uzay seyahati ve kolonizasyon için büyük bir deney ve model olarak tasarlandı. Sekiz kişi tarafından yaşanan, dünyanın atmosferi, suyu, toprağıyla hiçbir bağlantısı olmayan, kendi kendini sürdürebilen bir yaşam sistemi olarak tasarlanmıştı. Ancak, 1991’de işletmeye başladıktan hemen sonra, Güneydoğu Asya’dan gelen bir unicolonial tür olan siyah çılgın karınca (Paratrechina longicornis), bir yol buldu, dikkatle tasarlanmış omurgasız topluluğu yeniden şekillendirdi ve yeri bir bal özü çiftliğine dönüştürdü.

Bir bela olmak ve bir harika olmak mümkündür.